در سال‌های اخیر مدل‌های نوین بسته‌بندی نرم‌افزار در لینوکس به‌سرعت جایگزین روش‌های سنتی مانند DEB و RPM شده‌اند. سه فناوری Flatpak، Snap و AppImage اکنون به‌عنوان استانداردهای مهم در انتشار نرم‌افزار شناخته می‌شوند؛ ابزارهایی که امکان نصب برنامه‌ها را بدون وابستگی به توزیع، کتابخانه‌ها یا نسخه‌های مختلف فراهم می‌کنند.
اما سؤال اصلی این است: کدام یک برای کاربران سال ۲۰۲۵ انتخاب بهتری است؟
در این مقاله این سه فناوری را از نظر معماری، امنیت، سرعت، مدیریت منابع، سازگاری، و تجربه کاربری مقایسه می‌کنیم.
۱. Flatpak، انتخاب محبوب برای دسکتاپ
Flatpak چیست؟
Flatpak توسط پروژه Freedesktop معرفی شد و امروزه توسط توزیع‌هایی مانند Fedora، Linux Mint، Pop!_OS و حتی بخش‌هایی از Ubuntu پشتیبانی می‌شود. این ابزار بیشتر برای نرم‌افزارهای دسکتاپ طراحی شده است.
مزایا
- استاندارد باز و بدون وابستگی به شرکت خاص
- ایزولاسیون قوی از طریق sandbox
- سازگاری گسترده بین توزیع‌ها
- امکان مدیریت نسخه‌های مختلف یک برنامه
- پشتیبانی وسیع در Flathub با هزاران برنامه
معایب
- حجم بسته‌ها معمولاً بزرگ‌تر است
- راه‌اندازی اولیه‌ی برنامه کندتر از DEB/ RPM
- مناسب برای نرم‌افزارهای دسکتاپ، اما نه خیلی برای سرویس‌ها
بهترین استفاده‌ها
- کاربرانی که برنامه‌های دسکتاپ متنوع نصب می‌کنند
- توزیع‌هایی مانند Fedora، Mint و SteamOS
- توسعه‌دهندگان نرم‌افزارهای گرافیکی (GIMP، Krita، Blender و …)
۲. Snap، فناوری کاننیکال با تمرکز روی سرویس‌ها و کلود
Snap چیست؟
Snap توسط Canonical (سازنده Ubuntu) توسعه داده شده و به‌صورت پیش‌فرض در Ubuntu نصب است. برخلاف Flatpak، Snap برای برنامه‌های دسکتاپ و سرویس‌های سرور مناسب است.
مزایا
- پشتیبانی عالی از سرویس‌های سیستمی (daemon)
- بروزرسانی خودکار و atomic
- ابزار بسیار مناسب برای فضای IoT و کلود
- امنیت بالا از طریق AppArmor
- پشتیبانی رسمی و متمرکز
معایب
- Snap Store کاملاً بسته و متعلق به Canonical است
- سرعت اجرای اولیه گاهی کند است
- برخی کاربران از سیاست‌های بسته‌ی Canonical ناراضی‌اند
- ادغام ضعیف‌تر با دسکتاپ نسبت به Flatpak
بهترین استفاده‌ها
- سیستم‌هایی که از Ubuntu استفاده می‌کنند
- اجرای سرویس‌هایی مانند:
Docker، Nextcloud، LXD، MicroK8s - تجهیزات اینترنت اشیا (IoT)
۳. AppImage، سبک‌ترین و قابل‌حمل‌ترین گزینه
AppImage چیست؟
AppImage قدیمی‌ترین و ساده‌ترین فرمت این سه‌گانه است. در این روش برنامه در قالب یک فایل واحد ارائه می‌شود و بدون نصب اجرا می‌گردد.
مزایا
- اجرا بدون نصب — فقط دانلود و اجرا
- سبک، سریع و بدون نیاز به دسترسی root
- مناسب برای توزیع و تست سریع نرم‌افزار
- هیچ تغییری در سیستم ایجاد نمی‌کند
- ایده‌آل برای استفاده از نسخه‌های پرتابل
معایب
- به‌روزرسانی خودکار استاندارد نیست (مگر با AppImageUpdate)
- sandbox ندارد (مگر با Firejail)
- یکپارچگی کم با دسکتاپ و منوها
- مناسب نبودن برای برنامه‌های سیستمی و سرویس‌ها
بهترین استفاده‌ها
- کاربران حرفه‌ای که نسخه‌های مختلف یک نرم‌افزار را تست می‌کنند
- افرادی که می‌خواهند نرم‌افزار را portable داشته باشند
- برنامه‌هایی مانند OBS، Etcher، MuseScore
۴. مقایسه فنی Flatpak ،Snap و AppImage
| ویژگی | Flatpak | Snap | AppImage |
|---|---|---|---|
| نوع پروژه | باز (Community) | بسته (Canonical) | باز (Community) |
| Sandbox | دارد | دارد | ندارد (اختیاری) |
| حجم بسته‌ها | زیاد | زیاد | کم |
| اجرای اولیه | متوسط | کند | بسیار سریع |
| به‌روزرسانی خودکار | بله | بله | خیر (اختیاری) |
| مناسب برای دسکتاپ | عالی | خوب | متوسط |
| مناسب برای سرور/IoT | ضعیف | بسیار عالی | ضعیف |
| پشتیبانی در توزیع‌ها | گسترده | بیشتر در Ubuntu | قابل اجرا روی همه |
۵. کدام بهتر است؟
✔ اگر کاربر دسکتاپ هستید Flatpak بهترین گزینه است.
ثبات، امنیت، مخزن بزرگ Flathub و متن‌باز بودن آن را بهترین انتخاب برای کاربران معمولی می‌کند.
✔ اگر روی Ubuntu هستید یا سرویس اجرا می‌کنید Snap انتخاب بهتری است.
ویژه برای سیستم‌ها و سرویس‌های سیستمی، IoT، کلود و ابزارهای رسمی کاننیکال.
✔ اگر نرم‌افزار قابل حمل می‌خواهید AppImage مناسب‌ترین است.
به‌خصوص برای اجرای سریع بدون نصب یا داشتن چند نسخه یکجا.
۶. جمع‌بندی
Flatpak ،Snap و AppImage هرکدام فلسفه و کاربردهای متفاوتی دارند و هیچ‌کدام «برتر» مطلق نیستند.
اما در سال ۲۰۲۵ می‌توان گفت:
- Flatpak : بهترین انتخاب برای کاربران دسکتاپ
- Snap : بهترین گزینه برای سرور، IoT و اکوسیستم Ubuntu
- AppImage : بهترین گزینه برای نسخه‌های portable و اجرا بدون نصب
انتخاب شما باید بر اساس نیاز باشد، نه فقط محبوبیت.
افزودن نظر